Wydawca treści
Leśny Kompleks Promocyjny Bory Tucholskie
Leśne Kompleksy promocyjne są to funkcjonalne obszary leśne o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym. Obejmują jedno lub kilka nadleśnictw Lasów Państwowych, chociaż na wniosek właścicieli w skład LKP mogą być zaliczane również lasy własności prywatnej.
LKP powołuje Dyrektor Generalny Lasów Państwowych w drodze zarządzenia. Od 1994 roku powstało na terenie Polski 19 takich Kompleksów. Zajmują one łącznie blisko 990 469 ha to jest 13% powierzchni ogólnej lasów państwowych. Kompleksy promocyjne obejmują zarówno obszary o wysokich walorach przyrodniczych, będące pozostałością puszcz np. LKP Lasy Puszczy Białowieskiej, LKP Lasy Puszczy Bukowej i Goleniowskiej, LKP Lasy Oliwsko-Darżlubskie, LKP Lasy Puszczy Kozienickiej, jak i tereny leśne zmienione przez działalność gospodarczą człowieka, do których można zaliczyć m.in. LKP Bory Lubuskie, LKP Bory Tucholskie, LKP Lasy Gostynińsko-Włocławskie, LKP Lasy Beskidu Śląskiego, LKP Lasy Rychtalskie, LKP Lasy Janowskie.
Kompleksy promocyjne odgrywają wiodącą rolę m.in. w zakresie:
- wdrażania i promocji proekologicznej gospodarki leśnej;
- prowadzenia badań naukowych i doświadczalnictwa na potrzeby gospodarki leśnej;
- integrowania gospodarki leśnej i aktywnej ochrony przyrody;
- edukacji przyrodniczo-leśnej społeczeństwa;
- konsultacji społecznych w procesie zarządzania lasami;
- wypracowania modelu uczestnictwa przedstawicieli społeczeństwa w zarządzaniu lasami państwowymi.
Kompleksy promocyjne pełnią zatem rolę obiektów pilotażowych przy wprowadzaniu udoskonalonych zasad oraz metod działań gospodarczych i ochronnych, zanim wprowadzi się je na cały teren zarządzany przez Lasy Państwowe. LKP mają dostarczać informacji, jaki jest koszt podejmowanych przedsięwzięć oraz w jaki sposób gospodarze lasów - leśnicy powinni współpracować z lokalnymi samorządami, środowiskami naukowymi, organizacjami i ruchami ekologicznymi, aby las spełniał wszystkie oczekiwane społeczne funkcje. Wynika to z faktu, że leśnicy zarządzają dobrem ogólnonarodowym. Poza tym LKP prowadzą działalność edukacyjną ukierunkowaną zarówno na doskonalenie kwalifikacji zawodowych leśników, jak też kształtowanie świadomości społecznej m.in. przez przybliżanie społeczeństwu wiedzy o aktualnych zagrożeniach i problemach polskiego leśnictwa oraz stwarzanie możliwości uczestnictwa w opiniowaniu i ocenie prowadzonej gospodarki leśnej
Leśne Kompleksy Promocyjne godzą cele gospodarcze z celami aktywnej ochrony ekosystemów, propagują przyjazne środowisku technologie oraz promują badania naukowe. Mamy ich w PGL Lasy Państwowe już 19. Pierwsze 7 z nich powstało szesnaście lat temu, w grudniu 1994 roku. W każdym LKP stworzono kilka ścieżek edukacyjnych, działają ośrodki edukacji ekologicznej i izby muzealne. Edukacja, choć niezmiernie ważna, jest tylko jednym z elementów działania LKP. Mają one przede wszystkim być, miejscem promocji wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, jako elementu zrównoważonego rozwoju. Dla każdego Leśnego Kompleksu Promocyjnego opracowano specjalne zasady hodowlane i ochronne oraz powołano radę społeczno-naukową, która jest organem doradczym i opiniotwórczym dla gospodarujących tam leśników
To nowatorskie rozwiązanie spotkało się z uznaniem leśników i badaczy w całej Europie.
Tekst: Robert Wojnerowicz
Najnowsze aktualności
Ślad węglowy Lasów Państwowych policzony
Ślad węglowy Lasów Państwowych policzony
Po raz pierwszy w historii swojego istnienia Lasy Państwowe obliczyły ilość emitowanych przez organizację gazów cieplarnianych. Wiedza ta pozwoli podjąć działania ograniczające emisje.
Inwentaryzacja, zrealizowana w ramach projektu rozwojowego Lasy Węglowe, objęła tzw. zakresy 1 i 2 raportowania śladu węglowego i obejmuje rok 2023 r. Zakres 1 obejmuje emisje bezpośrednie powstałe w wyniku spalania paliw w pojazdach, budynkach, urządzeniach i narzędziach, które są własnością Lasów Państwowych lub nad którymi sprawują one bezpośredni nadzór, a także emisje pochodzące z klimatyzacji. W zakres 2 wchodzą z kolei emisje pośrednie, które nie są wytwarzane na terenie organizacji, ale powstają w wyniku produkcji energii elektrycznej i ciepła przez Lasy Państwowe kupowanych i zużywanych.
Zgodnie z przeprowadzonymi kalkulacjami całkowity ślad węglowy Lasów Państwowych w roku 2023 wyniósł 65 440,2 ton CO2e (ekwiwalentu CO2 w ujęciu market-based). Określenie market-based oznacza, że jest to ilość emisji obliczona na podstawie wskaźnika emisyjności publikowanego przez konkretnego sprzedawcę energii. W ujęciu location-based (czyli na podstawie średniego wskaźnika emisyjności dla Polski, który przedstawia faktyczną wielkość emisji powstałych na terenie kraju, publikowanego przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami) ślad węglowy Lasów Państwowych w ubiegłym roku wyniósł 60 615,7 ton CO2e.
- Znajomość wielkości tych emisji oraz miejsc ich powstawania jest kluczowa dla podjęcia działań, które pozwolą je zredukować, a tym samym zmniejszyć niekorzystny wpływ na klimat – mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. – Choć nie mamy obowiązku raportowania emisji wytwarzanych gazów cieplarnianych, to powinniśmy wprowadzać najlepsze praktyki, nie tylko w gospodarce leśnej czy ochronie przyrody, lecz także w innych obszarach naszej działalności.
Z których źródeł pochodzi najwięcej emisji gazów cieplarnianych w Lasach Państwowych? W zakresie pierwszym (emisji bezpośrednich) – są to paliwa transportowe; w zakresie drugim (emisji pośrednich) – energia elektryczna. Pod względem obszarów powstawania emisji – za ich największą część odpowiadają nieruchomości (ponad 71%). Pojazdy, drugie w kolejności, są źródłem 28% emisji gazów cieplarnianych. Narzędzia i maszyny specjalistyczne odpowiadały za ok. 1% zeszłorocznych emisji, co jest wartością nieznaczącą przy obecnej strukturze emisji, jednak jest to też źródło, które będzie monitorowane w kolejnych latach.
Wyniki pierwszego raportu nt. śladu węglowego LP wskazują, że - aby ograniczyć emisje – Lasy Państwowe muszą w pierwszej kolejności skupić się na poprawie efektywności energetycznej budynków oraz wymianie pojazdów na niskoemisyjne.
Lasy Państwowe wiele inicjatyw dekarbonizacyjnych już podjęły i prowadzą konsekwentnie od kilku lat m.in. w ramach projektów rozwojowych: Podnoszenie Efektywności Energetycznej Budynków w PGL LP oraz Las Energii. Są wśród nich m.in.:
- proces audytowania energetycznego budynków w celu identyfikacji działań poprawiających ich efektywność energetyczną, które będą mogły być wdrożone w LP.
- Produkcja energii z OZE we własnych instalacjach, głównie fotowoltaicznych. W ten sposób wyprodukowaliśmy 6 461 MWh w 2023 r.
- Wykorzystanie pojazdów elektrycznych.
- Zakup zielonej energii od zewnętrznych dostawców. W 2023 r. zakupiliśmy 3 557 MWh zielonej energii.
- Automatyzacja zbierania danych i liczenia śladu węglowego wraz z ich zarządzaniem.
- Edukacja wewnętrzna – szkolenia dla pracowników LP, promocja dobrych praktyk m.in. w oszczędnym gospodarowaniu energią.
- Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne (emisje z tego działania są monitorowane i raportowane).
Lasy Państwowe jako główny dostawca drewna w Polsce muszą brać pod uwagę, że nie funkcjonują w gospodarczej i legislacyjnej próżni. Znacząca część odbiorców tego surowca już jest albo będzie w najbliższym czasie musiała ujawniać ślad węglowy swoich produktów, który powstał w trakcie ich wytworzenia. Bez informacji o śladzie węglowym od producenta surowca nie będą oni w stanie w pełni tego zrobić. Wymóg ten już teraz można porównać z potrzebą posiadania certyfikatów typu FSC/ PEFC.
Obecnie w Lasach Państwowych trwają przygotowania do rozszerzenia inwentaryzacji i obliczania śladu węglowego produktów LP w całym cyklu ich życia, czyli w tzw. zakresie „od kołyski do bramy”. Przeprowadzanie kalkulacji emisji gazów cieplarnianych planowane jest co roku.
Zbieranie danych do inwentaryzacji trwa kilka miesięcy i jest nie lada wyzwaniem, zważywszy na fakt, że w skład LP wchodzi blisko 500 jednostek o różnej charakterystyce energetycznej. W celu agregacji danych wykorzystano indywidualne narzędzie opracowane przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych we współpracy z Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych na potrzeby całej organizacji. Natomiast sam proces poprzedził cykl szkoleń dla pracowników LP odpowiedzialnych za wprowadzanie danych do aplikacji.
